Pre-historia

Myśl o założeniu Klubu zrodziła się w czasie wspólnych wyjazdów grupy instruktorów ZHP na teren Jury Krakowsko – Częstochowskiej. Inicjatorem wycieczek był Xawey Góral, student Politechniki Częstochowskiej i już wówczas członek Speleoklubu działającego na terenie tegoż miasta. Wyjazdy miały charakter turystyczny a ich głównym celem było zwiedzanie łatwo dostepnych jaskiń Jury.

2 listopada 1969 odbyło sie pierwsze nieoficjalne zebranie zebranie załozycielskie Klubu. Wystąpiono do Zarządu Oddziału PTTK w Dąbrowie Górniczej z propozycją powołania do życia Komisji Speleologii przy Zarządzie Oddziału, a następnie Okregowej Komisji Speleologii przy Zarządzie Wojewódzkim w Katowicach. W czasie oczekiwania na odgórne decyzje, organizowano wyjazdy i prelekcje szkoleniowe (m.in. „Maraton Jaskinowy” organizowany przez Speleoklub Częstochowa w Olsztynie). 21.12.1969 roku odbyło się uroczyste zebranie załozycielskie i zarazem wyborcze Speleklubu Dąbrowa Górnicza w lokalu Zarządu Oddziału PTTK.

Pierwszym prezesem Klubu został Roman Borecki a jego zastępcą Xawery Góral. Do roku 1972 działalność Klubu ograniczała się do terenów Jury. Jesienią 1973 roku pojawiła się liczna grupa młodych, pełnych zapału ludzi. Latem 1974 roku 20 osobowa grupa bierze udział w Ogólnopolskim Obozie Speleologicznym oraganizowanym przez Okregową Komisję Speleologii w Katowicach. Wynikiem działalności było poznanie przez naszych członków ponad 20 jaskiń, w tym J.Śnieznej (do -300), J.Ptasiej, J.Wlk.Litworowej, J.Czarnej, J.Bańdzioch itp. Od tego czasu działalność jaskiniowa i wspinaczkowa przenosi się w rejon Tatr Polskich.

Rok 1976 przynosi pierwsze wyjazdy za granicę. W lipcu czterech członków poznaje wspinaczkowe tereny okolic Bach Schandau w Saskiej Szwajcarii na zaproszenie klubu Locomotiv Hoyerswerda.

W sierpniu biorą udział w międzynarodowym obozie speleologicznym w Letrasteto w Górach Bukowych k. Miskolca. Plonem tego wyjazdu są przejścia jaskiń:

  • Istvan – Lapai – Barlang – 220m gł.
  • Letras – Tetoi – Barlang – 165m gł. 2000m dł.
  • Kis – Kohati – Zsomboly – 110m
  • Letrasi – Vizes – Barlang – 2000m dł.
  • Kiraly zsomboly – 60m
  • Forasz Barlang – 500m dł.
  • Kidroczky Barlang – 1000m dł.
  • Lusta – Volgy Barlang – 700m dł.
  • Lengyel Barlang – jaskinia Polaków – 160m dł. (odkryta przez Z.Biernackiego i Lanera Olvera w 1968r)
  • Lusta – Volgy Barlang – 50m gł.

Uczestnicy wyprawy wzięli też udział w eksploracji nowo odkrytej jaskini Lusta – Volgy Barlang.

W czasie zimowego obozu w Tatrach dokonano trzeciego przejścia Jaskini Ptasiej zimą przez Próg Mułowy. W rok 1977 Speleoklub wkroczył mając 23 członków. Pod kierownictwem Jerzego Sławińskiego 12 uczestników zagranicznej wyprawy przeszło 12 ciekawszych i najgłębszych jaskiń Czechosłowacji, Węgier, Bułgarii i Rumunii.

W związku z odcięciem dotacji ze strony PTTK Klub zaczął prowadzić usługowe prace wysokościowe w ramach FASM. Jesienią tegoż roku utworzono Zagłębiowski Klub Taternictwa Jakiniowego w którego skład weszły sekcje: SC Dąbrowa Górnicza, SC Sosnowiec i AKS Sosnowiec.

Rok 1978 obfitował w długie wyjazdy zagraniczne:

  • Turcja – kier. J.Sławiński, 14 osób
  • Rumunia – kier. J,Brudny, 12 osób
  • Austria Hohkonig – 2 osoby biorące udział w centralnej wyprawie

Kontynuacja wyjazdów zagranicznych przynosi w roku 1979 wyprawy:

  • Grecja – kier. M.Włosek, 8 osób, przejście Epos Chasm
  • Spitssbergen – kier. S.Misztal, 5 osób, eksploracja jaskiń lodowych
  • Rumunia – kier. A.Chruściel, 10 osób, Góry Bihor

Rok ’79 zamknięto z liczbą 47 członków, w tym 5 zwyczajnych, 11 samodzielnych i 12 kandydatów. Góry Bihor w Rumunii odwiedziła również wyprawa naszego Klubu w roku 1980, m.in. eksplorując jaskinię Hodobanei. Oprócz nieustającej działalności tatrzańskiej członków SDG, J.Zygmunt wziął udział w centarlnej wyprawie KTJ PZA do Gouffre J.Bernard. W lipcu klubowym Starem „żabusia” na wyprawę KKTJ-ZKTJ do Hiszpanii i Francji wyjechali: W.Matejuk, W.Porębski, M.Włosek i J.Zygmunt. Koledzy działali w jaskiniach: Sima GESM, Sima Honda i Gouffre Berger. Wszyscy uczestnicy osiągneli dna obu ponad 1000 metrowych jaskiń. W sierpniu A.Chruściel w ramach centralnej wyprawy KTJ PZA eksplorował jaskinie Platteneck i Bierloch, a L.Romanek wraz z grupą zawierciańską odwiedził J.Baraz Dalas na Silickiej Planinie. W marcu tegoż roku Z.Chruściel i K.Burzawa (AKS) przebywały na Starej Płaninie i Witoszy przechodząc jaskinie Pepelianka, Eła i Duchła.

W roku 1981 w masywie Mont Canin (Alpy Julijskie) działała grupa: A. i Z.Chruścielowie, M.i Cz.Liberowie, M. i P.Włoskowie, A.Porębski, K.Koza, D.Piętak, E.Romanek. Eksploracja jugosłowiańskiej części plateau Canin przyniosła plon w postaci wielu avenów, których zbadanie do końca uniemożliwiły warunki atmosferyczne (m.in. J.Mala Boka). Uczestnicy wyprawy przeszli również Abisso Mario Novelli. W tym samym roku W.Matejuk, G.Kuśpiel i I.Pietracha działali w górach Bihor a K.Koza i W.Porębski wytyczyli nową, skrajnie trudną drogę na Raptawickiej Turni. Speleoklub Dąbrowa Górnicza organizował również tegoż roku Speleokonfrontacje w schronisku na Szyndzielni.

W czerwcu 1982 roku zorganizowano w Podzamczu I zawody ZKTJ w konkurencjach jaskiniowych. W roku 1983 otrzymaliśmy nowy lokal klubowy na ulicy Majakowskiego 9. Walne zebranie 10 marca 1983r po 6 latach istnienia rozwiązało Zagłębiowski Klub Taternictwa Jaskiniowego. KTJ PZA powierzyła nam wówczas organizację dwóch obozów ogólnopolskich: unifikacyjnego i ratownictwa jaskiniowego. W ramach Międzynarodowej Konferencji Ratownictwa Jaskiniowego w Aggtelek na Węgrzech W.Porębski i M.Włosek przeszli J.Vacsembukki (2).

Kolejny, 1984 rok pomimo braku dużej letniej wyprawy obfitował w wyjazdy zagraniczne m.in. Speleoforum – Morawski Kras, Góry Bukowe (jask. Kis Kohati zsomboly, Szeleti zsomboly, Istvan Lapai zsomboly, Almasi i Meteor), w ramach centralnej wyprawy KTJ PZA eksploracja Jagerbrunntrogsystem (3) (A.Chruściel), Silicka Planina i Plasivecka Planina (Mała Bikva, Wielka Bikva, Krusevska, Ardowska, Dzwonnica, Baraz Dalas, Krasnohorska, Wielki żomboj), W.Porębski gościnnie na wyprawie STJ W-wa do Włoch (wspinaczka na Torre Grande w Dolomitach, jaskinie Pozzo della Neve, Abisso Figher, Antro del Corchia (4), treking himalajski (M.Włosek), Turcja – wapienne wybrzeże okolic Antalaja (5), Moravski Kras (jaskinie Dama Pik, 13, Spiralka Pikova). Oprócz działalności tatrzańskiej na uwagę zasługują również eksploracyjne wyjazdy do J.Niedźwiedziej w Sudetach na zaproszenie gospodarzy, w czasie których badano dolne partie jaskini wykonując m.in. dokumantację geologiczną.

Rok 1985 utrwala tendencje poprzednich lat, przynosząc szereg wyjazdów zgranicznych: Monte Cucco (Z.A.Chruścielowie, A.M.Włoskowie)(6), Silicka Planina (Krasnohorska, Krusevska, Baraz Dalas) (7), treking himalajski (J.Kopeć – doliną Pokhary pod Annapurnę Pd. (8), góry Matese (na zaproszenie Circolo Speleologico Romano – Pozzo dela Neve, eksploracja w Campo Braga i Pozzo Gusano (9), wspinaczki w bułgarskim rejonie Vratzata (A.Delewski, D.Piętak, J.Kopeć) (10), treking himalajski (A.Zborowski i R.Stocki).

Model działalności tatrzańskiej i równolegle prowadzonej działalności zagranicznej panował również w 1986 roku. Odnotowano wówczas: trekingi himalajskie (wokół Annapurny – J.Sławiński, dol. Khali Ghandaki i Moeli Khola – E.D.Piętakowie, G.Porębska, J.Kopeć, wokół Everestu – A.Włosek, B.Laskowska, R.Stocki), udział A.Chruściela w wyprawie KTJ PZA do J.Lamprechtsofen, kierownictwo Z.Chruściel wyprawy FAKS do Jugosławii „ORIEN 86”, wyprawa w góry Matese (nowy rejon klubowy) oraz klubowa wyprawa do Afryki Północnej „Maghreb 86”.

Cdn.

Literatura:

(1) BIS 5/86 s.46-69
(2) Meander 7/83 s.50; BIS 3/85 s.26; BIS 4/85 s.29,45
(3) Maenader 10/85 s.41; BIS 4/85 s.29; BIS 3/85 s.46
(4) Taternik 2/84 s.79; BIS 4/85 s.30,46; BIS 3.85 s.31
(5) BIS 3/85 s.12, BIS 4/85 s.30
(6) BIS 4/85 s.30,36
(7) BIS 4/85 s.21
(8) BIS 4/85 s.30,24
(9) BIS 4/85 s.30,48
(10) BIS 4/85 s.3,4,31

  1. 1980, SDG, KKTJ
    • Gouffre Berger, Sima GESM, Hiszpania, Francja, k-A.Ciszewski, pierwsze przejcie 2 jaskiń tysiąprzej?cie w czasie jednej wyprawy. (z SDG udział wzięli: W.Porębski, W.Matejuk, M.Włosek,)
  2. 1981, SDG
    • Alpy Julijskie, Cannin, Mala Boka, Abisso Mario Novelli, Włochy-Slovenia, Alek Chruściel; eksploracja głównie powierzchniowa (obecnie w masywie tym znajdują sie 4 jaskinie przekraczające 1000m głębokości)
  3. 1985, SDG<
    • Apeniny Abruzzi, Pozzo della Neve, Włochy, k-Zosia Chru?ciel, rozpoznanie Pozzo do póżniejszej eksploracji
  4. 1986-87, SDG
    • Matese, Pozzo della Neve – 1051, k-M.Włosek, w wyniku exploracji pokonano szczeline końcowa, co otworzyło drogę do przekroczenia 1000 m deniwelacji przez dwójkę włoską w 1988 roku. (tym samym zespół polski zakończył kilkuletnią działalność w Pozzo i skierował swoje siły do leżą?ć w Pozzo i skierował swoje siły Bove).
  5. 1985-90, Centralne
    • Lamprechtsofen, Alpy Salzburskie, udział A.Chru?ciela w Centralnych wyprawach eksploracyjnych KTJ, znaczny wkład w odkrycia w najwyższej jaskini wiata (w różnych konfiguracjach w Lampo działali też: W.Porębski, D.Piętak, A.Pajda, W.Wowro)
  6. 1986, SDG
    • Maghreb, Pierre Saint Martin -1342m, Francja, Maroko, Algieria, Tunezja, k-K.Koza, trawersowanie PSM (Piętak, Koza, Libera M., Porębski A.), eksploracja djebel Rizas – Tunezia, nowe drogi wspinaczkowe w Atlasie
  7. 1987, SDG
    • PSM -1342m, Pireneje Atlantyckie, k-A.Chruściel, zaawansowana próba pierwszego przej?cia integralnego PSM – nieudana (pogoda), 3 zejcie do dna systemu – przez tunel EDF(W.Porębski, J.Maj, D.Piętak, M.Libera), zaporęczowano główny ciąg jaskini, żaden jednak zespół nie zdołał jej przejć w całoci, eksploracja powierzchniowa – wynik pozytymny – jednak działalności tej nie kontynuowano w latach nastę –
  8. 1989, 1990, SDG
    • Abisso Klondike, Austri/Wlochy, A.Kamnickie, lato k-A.Porębski, zima k-D.Piętak, eksploracja jaskini Klondike, wynik negatywny, eksploracja powierzchniowa
  9. 1989, SDG
    • Cul di Bove -906 Apeniny Abruzziańskie, Włochy, k-Włodek 'Rower’ Matejuk, osiągnięcie głębokości poniżej 900m w wyniku exploracji od poziomu -550 przez samodzielny zespół w skłboko?ci poniżejW.Matejuk, P.Włosek, D.Piętak, A.Porębski) (pierwsze Srebrne Medale Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe w naszym klubie!)
  10. 1989, Aven – Sosnowiec
    • Gouffre Jean Bernard -1602m, Alpy Wysokie, Savoie Francja, k-Waldek Mucha, przejcia systemu, wejscia nowym, najwyższym otworem C-3, udział D. Piętaka w przejciu najgłę, przej?cia systemu,
  11. 1993, SDG
    • Abisso Olivifer -1210, Apuany, Włochy, k-D.Piętak, M.Włosek, przejcie sportowe systemu, 9 osó, przej?cie sportowe
  12. 1994, SDG, Aven-Sosnowiec
    • Pierre Saint Martin -1342, Gouffre Soudet -1160, Pireneje Atlantyckie, k-D.Piętak, głębokie trawersy PSM-M31-Bassaburuko Lecia, G.Soudet – Kongelateur, 3 przej?cie integralne G.Soudet, exploracja Kongelateur.
  13. 1995, 1995/96, Aven Sosnowiec
    • Mt.Cannin, Abisso Mornig, k-W.Kasprzyk, połączenie systemu z Abisso Comici, eksploracja partii angielskich (kilometry nowych ciągów) (również wyprawa zimowa z kontynuacją exploracji, w obu wyprawach uczestniczyli czlonkowie SDG: M.Kozieł, G.Badurski, D.Kałuża, K.Derejczyk, D.Piętak, J.Radka)
  14. 1996, SDG
    • Albania, wyprawa 'rozpoznawcza’, k. G.Badurski
  15. 1997, SDG
    • Cul di Bove, Abruzzi, ponowne przejcie jaskini, eksploracja partii końcowych, (syfon Kochanych Chłopców)

** jeśli idzie o skład osobowy, to w większości wypraw brali udział: M.Włosek, P.Włosek, D.Piętak, W.Porębski, A.Porębski, K.Koza, W.Wowro, Cz.Libera, M.Libera, J.Sławiński, A.Suchanowski, M.Kozieł, T.Gorgoń, GiR. Bryzik, WiD. Matejuk, J.Radke, Doc.Badurski, R.Ziarnowski i kupa wspaniałych speleologów, których nie sposób wymienić w tej chwili.

*** Bibliografia: Imprezy zagraniczne w tabelach; W.Porębski, w BIS 4,5,6,7; Taternik 80-92, materiały własne, sprawozdania z wypraw-biblioteka SDG. Materiały ikonograficzne dotyczące poszczególnych rejonów działalności znajdują się w posiadaniu kierowników.